Duikarbeid: risico's, aanpak en effect
Dagelijks voeren professionele duikers werkzaamheden onder water uit. Het gaat hierbij om civiele werkzaamheden, zoals onderhoud aan sluizen en lassen onder water. Maar ook bij Defensie, de Douane en de brandweer werken professionele duikers.
'Een duiker moet in goede lichamelijke en geestelijke gezondheid zijn, goed getraind zijn en de nodige kennis en vaardigheden hebben.'
Omvang van het werkveld
Iemand die beroepsmatig duikt, moet daarvoor geregistreerd zijn. Tot 1 februari 2025 moesten zij niet geregistreerd, maar gecertificeerd zijn. Zo'n certificaat werd afgegeven door een certificerende instelling. Eind 2023 hadden 4.790 personen een geldig persoonscertificaat op het gebied van duikarbeid. Elke 4 jaar moeten zij zich laten herregistreren door een registrerende instelling (RI).
| Geldige certificaten (31-12- 2023) | Afgegeven certificaten in 2023 | Geweigerde certificaten in 2023 |
Geschorst (tijdelijk) |
Ingetrokken (definitief) |
|---|---|---|---|---|
| 4.790 | 1.291 | 4 | 39 | 492 |
Risico's in het stelsel
De Nederlandse Arbeidsinspectie ziet erop toe dat het registratiestelsel voor duikarbeid goed functioneert. Hierin ziet zij nog het volgende risico:
Voorafgaand aan de duik worden risico's niet altijd geïnventariseerd. De RI&E en de werkinstructie geven vaak geen volledig beeld van de risico's. Het gaat hierbij om algemene risico's (zoals de staat van de duikapparatuur), risico's die specifiek voor de duiklocatie gelden (zoals stroming) en risico's ter plekke (zoals schepen).
Aanpak
Duikwerkzaamheden die extra risicovol zijn, moeten gemeld worden bij de Arbeidsinspectie. Bij een deel van die duikwerkzaamheden voert de Arbeidsinspectie op de duiklocatie een inspectie uit. Naast inspecteren werkt de Arbeidsinspectie op andere manieren aan veilige duikarbeid. Dit doet zij samen met andere partijen in het registratiestelsel. Dit door periodiek met de schemabeheerder en de registrerende instellingen te bespreken welke ontwikkelingen en knelpunten er zijn. Ook brengt de Arbeidsinspectie risico's, regels en incidenten actief onder de aandacht bij duikers. Bijvoorbeeld via een veiligheidswaarschuwing of artikel.
Vanaf 2025 gaat de Arbeidsinspectie duikbedrijven inspecteren, zowel op de bedrijfslocatie zelf als aan de waterkant.
Bereik en effect
- In 2022 heeft de Arbeidsinspectie 15 inspecties bij duikwerkzaamheden uitgevoerd. In 3 gevallen waren de risico's onvoldoende geïnventariseerd of waren er onvoldoende maatregelen genomen. Om dit in de toekomst te verbeteren heeft de Arbeidsinspectie in 1 geval een gesprek met het duikbedrijf gevoerd en in 2 gevallen een waarschuwing gegeven.
- Bij een inspectie waarbij vrijwilligers duikarbeid verrichtten voor een stichting, ontbraken de persoonscertificaten en was er geen duikploegleider. De Arbeidsinspectie heeft deze stichting een boete opgelegd.
- Na een dodelijk ongeval met een duikfles in 2022 heeft de Arbeidsinspectie nogmaals aandacht besteed aan het belang van de juiste duikapparatuur. Deze veiligheidswaarschuwing is in de duikbranche veel gedeeld.