Naast werkgevers, werknemers en zelfstandigen hebben ook opdrachtgevers een verantwoordelijkheid om te zorgen voor een gezonde en veilige werkomgeving. Aan het begin van een project maakt een opdrachtgever allerlei keuzes voor een bouwwerk.
Denk aan het ontwerp, het budget, de planning, of de omgeving waar het komt. Die keuzes hebben gevolgen voor de manier waarop aannemers en onderaannemers het werk kunnen uitvoeren.
Veilig en gezond in alle fasen
De opdrachtgever moet ervoor zorgen dat de keuzes in de initiatief- en ontwerpfase ertoe leiden dat het bouwwerk veilig en gezond kan worden gebouwd, gebruikt, onderhouden en gesloopt. Ook moet de opdrachtgever in de aanbestedingsdocumenten informatie geven over de omstandigheden op de werklocatie. Bijvoorbeeld:
- Is de grond schoon of verontreinigd?
- Is er een asbestinventarisatie rapport?
- Wordt er gewerkt op hoogte?
- Kan er mechanisch bestraat worden?
- Kan een veilig werkvak worden ingericht?
Het gaat hier om wettelijke verplichtingen (bouwprocesbepalingen) voor gezond en veilig werken in de bouw, inclusief de grond-, weg- en waterbouw.
E-magazine Verantwoord opdrachtgeverschap
Deze publicatie biedt - verduidelijkt met voorbeelden - informatie over verantwoordelijk opdrachtgeverschap. Aan bod komen ontwerp, bestek, V&G-plan, overeenkomst met uitvoerders en overdrachtsmomenten.
Ook de rol, verantwoordelijkheden en activiteiten van andere partijen komen ter sprake, zoals werkgevers, hoofd- en onderaannemers, adviseurs en zzp'ers. Verder: aandacht voor de rol van de Nederlandse Arbeidsinspectie en links naar praktische handreikingen voor opdrachtgevers en opdrachtnemers. Ga naar het e-magazine Verantwoord opdrachtgeverschap.
Wat doet de Nederlandse Arbeidsinspectie?
De Nederlandse Arbeidsinspectie kent bij het inspecteren op deze bouwprocesbepalingen 2 invalshoeken.
- Bezoek aan de opdrachtgever waarbij de Inspectie vanuit de ontwerpfase beoordeelt of de aanbestedingsstukken - zoals het V&G-plan - aan de regels voldoen. Daarna volgt een toetsing op de bouwlocatie.
- Wat ook voorkomt, is dat een inspectiebezoek aan een bouwlocatie aanleiding geeft om op te schalen naar de opdrachtgever.
Verbouwen of onderhoud? Ga naar checklistasbest.nl
Gaat u een bestaand gebouw verbouwen of slopen? Controleer altijd of u met asbest in aanraking kunt komen. Bedrijven die werkzaamheden in gebouwen gaan uitvoeren en die niet gecertificeerd zijn om asbest te verwijderen kunnen een check doen op checklistasbest.nl.
Eerlijk werken
Opdrachtgevers en aannemers zijn ook verantwoordelijk voor de naleving van regels op het gebied van 'eerlijk werken'. Denk aan zaken als minimumloon, werktijden en vergunningen voor buitenlandse werknemers. In bepaalde situaties kunt u als opdrachtgever aansprakelijk worden gesteld voor achterstallig loon en loonheffingen, of voor niet-afgedragen omzetbelasting. Dit is de ketenaansprakelijkheid.
Wilt u weten met welke regels u rekening moet houden? Ga naar de zelfinspectietool Eerlijk werken.
Meer informatie
- De brochure Samen veilig en gezond bouwen gaat over de rollen en verplichtingen van de diverse partijen tijdens de ontwerpfase, de uitvoeringsfase en de gebruikersfase van een project.
- Uitgebreide informatie over de rol van opdrachtgevers bij gezond en veilig werken is te vinden op de pagina Verantwoord opdrachtgeverschap op arboportaal.nl.
- Het Rijksvastgoedbedrijf heeft een Handleiding stappenplan V&G voor opdrachtgevers ontwikkeld. Aan de hand hiervan kan een opdrachtgever nagaan of hij voldoet aan de wettelijke V&G-verplichtingen.