De Nederlandse Arbeidsinspectie is toezichthouder op een aantal besluiten in de Warenwet. Het gaat om besluiten die eisen stellen aan producten die in werksituaties worden gebruikt, zoals machines, drukapparatuur en persoonlijke beschermingsmiddelen. Werkgevers en werknemers moeten erop kunnen vertrouwen dat deze producten veilig zijn.
Warenwet
Volgens de Warenwet is een product pas veilig als het de gezondheid of veiligheid van de gebruiker niet in gevaar brengt. De eisen aan producten in de Warenwet komen voort uit Europese productrichtlijnen. Nederland heeft deze productrichtlijnen omgezet in verschillende Warenwetbesluiten. De fabrikant of importeur van het product moet er voor zorgen dat het product aan de Warenwetbesluiten voldoet. Ook voor de tussenhandel en detailhandel zijn verplichtingen opgenomen.
Toezicht
De Nederlandse Arbeidsinspectie inspecteert risicogericht. Dat betekent dat de Inspectie prioriteit geeft aan inspecties op terreinen waar de risico's het grootst zijn. Bovendien ontvangt de Inspectie regelmatig signalen over onveilige producten, bijvoorbeeld van inspecteurs, fabrikanten, brancheorganisaties of andere Europese toezichthouders. De Nederlandse Arbeidsinspectie beoordeelt en weegt elk signaal. De meldingen die voldoen aan de criteria worden in onderzoek genomen. De inspecties worden in Europees verband afgestemd.
Vraag en antwoord
De werkgever moet ervoor zorgen dat werknemers over de juiste arbeidsmiddelen beschikken. Arbeidsmiddelen zijn alle hulpmiddelen die bij het werk gebruikt worden; van eenvoudig gereedschap tot machines en componenten van procesinstallaties. Deze arbeidsmiddelen moeten in goede staat verkeren en op de juiste wijze worden gebruikt. Naleving van de voorschriften voor arbeidsmiddelen is een verplichting van zowel werkgevers als werknemers.
Voor bepaalde arbeidsmiddelen geldt dat een werknemer daar alleen mee mag werken als hij eerst een training of instructie heeft gekregen. In sommige gevallen is zelfs een deskundigheidsbewijs verplicht. Bijvoorbeeld voor mobiele hijskranen.
Sommige bedrijfstakken hebben eigen arbocatalogi opgesteld waarin de eisen van de Arbowetgeving nader zijn uitgewerkt voor de werkzaamheden in de betreffende bedrijfstak. Bij naleving van arbocatalogi voldoen werkgevers en werknemers aan de wettelijke eisen van de Arbowet.
De werkgever moet ervoor zorgen dat de arbeidsmiddelen in goede staat verkeren. Goed onderhoud hoort daarbij. In bepaalde gevallen is ook een keuring vereist:
Als de veiligheid afhangt van de manier van installeren (keuring na installatie).
Als gebruik of invloed van buitenaf leidt tot slijtage, veroudering of verslechtering (periodieke keuring).
De werkgever mag zelf bepalen door wie hij zijn arbeidsmiddelen laat keuren, mits de persoon of instelling deskundig is. Bijvoorbeeld een onafhankelijke keuringsinstantie, een onderhoudsdienst van een leverancier of de technische dienst van het bedrijf zelf.
Een aantal arbeidsmiddelen moet door een aangewezen onafhankelijke instelling worden gekeurd. Bijvoorbeeld hijs- en hefwerktuigen aan boord van schepen, duik- en caissonsystemen en liften voor personen.