Lasrook is een gevaarlijke stof die bij blootstelling kan leiden tot gezondheidsrisico's voor werknemers. Het is daarom belangrijk dat werkgevers blootstelling aan lasrook zoveel mogelijk voorkomen. Op deze pagina treft u meer informatie aan over wat lasrook is, waarom het belangrijk is om blootstelling aan deze stof te voorkomen of te verminderen en wat werkgevers kunnen doen om die blootstelling te voorkomen of te verminderen.
Wat is lasrook?
Lasrook is een mengsel van fijne stofdeeltjes, gassen en dampen dat vrijkomt bij lassen en aanverwante processen, zoals snijden. De hoeveelheid en de samenstelling van de lasrook is onder andere afhankelijk van het lasproces, het te lassen materiaal en het toevoegmateriaal. Blootstelling aan lasrook kan op lange termijn leiden tot longaandoeningen zoals astma, COPD, longontsteking, aantasting zenuwstelsel en kanker. De risico's daarop kunnen zich voordoen bij het lassen van metalen die kankerverwekkende stoffen zoals chroom of nikkel bevatten. Denk daarbij aan roestvaststaal (RVS). Daarom blijft het van groot belang dat werkgevers zorgen voor het voorkómen van de blootstelling, of die zo laag mogelijk houden. Lasrook kan dus ook kankerverwekkende stoffen bevatten.
Waarom is het belangrijk om blootstelling aan lasrook te verminderen?
Werkgevers zijn verantwoordelijk voor het creëren van een gezonde werkomgeving voor hun werknemers, zodat ernstige gezondheidsklachten worden voorkomen. Uit onderzoek blijkt dat veel bedrijven nog onvoldoende maatregelen nemen om lassers en werknemers in hun omgeving te beschermen tegen de risico's van lasrook. Vaak wordt dit veroorzaakt door het ontbreken van een goede risico-inventarisatie. Het gevolg: er worden onvoldoende maatregelen genomen om de blootstelling aan lasrook te beperken of te voorkomen. Hierdoor lopen werknemers onnodig gezondheidsrisico's.
Blootstelling aan lasrook verminderen
Bedrijven zijn verplicht om de risico's van lasrook in kaart te brengen, doeltreffende maatregelen te nemen en de werkplek zo gezond en veilig mogelijk te maken. Dat moeten werkgevers op grond van de Arbeidsomstandighedenwet. U kunt de blootstelling verminderen voor uw werknemers door te controleren of uw RI&E en plan van aanpak actueel zijn. Zijn deze niet actueel dan is het aan u om ervoor te zorgen dat uw RI&E en plan van aanpak wel actueel zijn.
Voordat u laswerkzaamheden uitvoert kunt u nagaan of u een blootstellingsbeoordeling heeft van deze werkzaamheden. U moet nagaan of de juiste maatregelen getroffen zijn en/of deze op een juiste manier toegepast worden. Denk hierbij aan het plaatsen van bronafzuiging, het verbeteren van de ventilatie en het dragen van ademhalingsbescherming. Van belang is dat u maatregelen treft die zo hoog mogelijk in de arbeidshygiënische strategie worden genomen.
Zelfinspectietool
Op zelfinspectie.nl staat een zelfinspectietool die u kunt raadplegen om na te gaan welke arboverplichtingen uw bedrijf heeft voor het werken met gevaarlijke stoffen.
De arbeidshygiënische (STOP) strategie
De arbeidshygienische strategie, internationaal ook wel bekend als de STOP-strategie, is leidend voor de te nemen beheersmaatregelen. Voor CMR-stoffen gaat u eerst na of de betreffende stof vervangen kan worden door een stof die minder risico geeft. Wanneer vervangen niet mogelijk is, past u alle technisch uitvoerbare beheersmaatregelen toe.
'Technisch uitvoerbaar' wil zeggen dat de voorziening, installatie of machine operationeel beschikbaar is en in de betreffende situatie toepasbaar. De arbeidshygiënische strategie bestaat voor lasrook uit de volgende stappen:
- Gebruik van een andere verbindingstechniek of een minder schadelijk lasproces.
- Bronafzuiging, zoals toortsafzuiging, een afgezogen lastafel, of puntafzuiging om de lasrook dicht bij de bron weg te halen en te voorkomen dat de lasrook wordt ingeademd. Mechanische ruimteventilatie, met name om ophoping van lasrook in de werkruimte en blootstelling van collega's te voorkomen.
- Lassen in een aparte, afgescheiden ruimte om te voorkomen dat niet-lassende collega’s blootstaan aan lasrook.
- Persoonlijke beschermingsmiddelen; zoals een verse luchtkap (ademhalingsbescherming waarbij gefilterde lucht uit de ruimte in de laskap geblazen wordt).
Toezicht en handhaving
Ondanks het (grote) gezondheidsrisico komen er veel arbeidssituaties voor waarbij blootstelling aan lasrook kan voorkomen. De Nederlandse Arbeidsinspectie controleert of er zo veilig en gezond mogelijk wordt gewerkt, daar waar lasrook vrijkomt. En wat u als werkgever doet om dit ook op langere termijn te borgen. Daar waar niet de juiste maatregelen zijn genomen, zal de Arbeidsinspectie handhavend optreden.