Mensen in de Nederlandse samenleving voorzien zoveel mogelijk in hun eigen inkomen, maar het komt voor dat dit (tijdelijk) niet lukt. Bij onder andere ziekte, arbeidsongeschiktheid, werkloosheid en ouderdom zijn er verzekeringen en voorzieningen die inkomensondersteuning bieden of de re-integratie naar werk en een eigen inkomen bevorderen.
Deze verzekeringen en voorzieningen behoren tot het stelsel van werk en inkomen waarvan de uitvoering is belegd bij het UWV, de SVB en gemeenten. De Nederlandse Arbeidsinspectie houdt onafhankelijk toezicht op de doeltreffendheid van de uitvoering in het stelsel van werk en inkomen. Deze taak is vastgelegd in (artikel 37 van) de wet SUWI (Structuur Uitvoeringsorganisatie Werk en Inkomen).
Doelen, aanpak en samenwerking
Hoofddoel van het programma is om onafhankelijk inzicht te bieden aan uitvoeringsorganisaties, beleidsmakers, bewindspersonen en de Tweede Kamer in de manier waarop de wetten in het stelsel van werk en inkomen worden uitgevoerd, in welke mate deze uitvoering doeltreffend is en waar mogelijke risico’s en knelpunten zitten.
Het programma brengt ontwikkelingen in kaart, signaleert en agendeert risico’s in het functioneren van de uitvoering van het stelsel van werk en inkomen. Het richt zich op kansen om de effectiviteit van de uitvoering in het stelsel te verbeteren: wat werkt voor wie, waar zitten de knelpunten en wat zijn werkende mechanismen?
De Inspectie voert dit toezicht uit door een combinatie van periodieke monitoring en aanvullende verdiepende onderzoeken. Dit vindt plaats bij de afzonderlijke uitvoeringsorganisaties UWV, gemeenten en SVB. Het perspectief van de burger, van wie de bestaanszekerheid in het geding kan zijn, wordt hierbij uitdrukkelijk betrokken. Daarnaast betrekt de Inspectie in haar toezicht het perspectief van de uitvoering en van werkgevers.
De onderzoeksresultaten leiden tot signalering en agendering bij politiek, beleid en uitvoering, met als doel om bij te dragen aan de verbetering van de bestaanszekerheid en de publieke dienstverlening aan burgers.
De Arbeidsinspectie werkt met 3 andere rijksinspecties samen binnen Toezicht Sociaal Domein (TSD):
Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd
Inspectie Justitie en Veiligheid
Inspectie van het Onderwijs.
Dit samenwerkingsverband houdt toezicht op maatschappelijke problemen rond onderwijs, jeugd, zorg, welzijn, wonen, veiligheid en werk & inkomen.
In het samenwerkingsverband TSD staat het perspectief van de burger centraal. Dat wil zeggen dat TSD kijkt of partijen die met elkaar samenwerken om hulp te bieden, uitgaan van de ondersteuningsbehoefte van burgers. Activiteiten van de Arbeidsinspectie in het samenwerkingsverband Toezicht Sociaal Domein zijn gebaseerd op het meerjarenprogramma TSD 2021-2024