Maatschappelijk belang
Dit programma is erop gericht om uitbuiting van werknemers tegen te gaan en slachtoffers te beschermen. Voorop staat het weghalen van benadeelden uit erbarmelijke situaties. Gevolgd door een harde aanpak van werkgevers die zich inlaten met crimineel werkgeverschap door zo mogelijk het stilleggen van bedrijven en de inzet van het strafrecht, waaronder ontneming van de met strafbare feiten verdiende gelden.
De werkwijze en intensivering van de aanpak zijn beschreven in de rapportage Stand van zaken Arbeidsuitbuiting en Ernstige benadeling. De verdere ontwikkeling van de aanpak tegen arbeidsuitbuiting is 1 van de actielijnen in het interdepartementale programma Samen tegen Mensenhandel, waarin beleid, uitvoering, toezicht en opsporing samenwerken.
Doelen, aanpak en samenwerking
Het strategische doel van het programma Arbeidsuitbuiting en ernstige benadeling is het bewerkstelligen van een betere bescherming van kwetsbare groepen tegen arbeidsuitbuiting. Door betere preventie, meer detectie en het effectief optreden tegen gevallen van arbeidsuitbuiting en ernstige benadeling.
Ook heeft het programma als doel om het bewustzijn bij beleidsmakers en uitvoerders te vergroten over arbeidsuitbuiting en ernstige benadelingen en over de mechanismen die daarbij een rol spelen.
Het programma hanteert een harde aanpak van criminele werkgevers en andere daders, die willens en wetens de wet overtreden. Die aanpak bestaat uit een mix van strafrechtelijk onderzoek door de Opsporingsdienst van de Inspectie en bestuurlijke instrumenten zoals boetes, stilleggingen en ontnemingen.
Daarnaast voert de Inspectie onderzoek uit om meer inzicht te krijgen in de relatie tussen vormen van verblijfsrecht en slecht werkgeverschap en analyseert ze recente uitbuitingszaken om inzicht te krijgen in de modus operandi van daders. Ook worden de mogelijkheden gebruikt om noodopvang voor slachtoffers van ernstige benadeling in te zetten.
Om potentiële slachtoffers voor te lichten, arbeidsuitbuiting te agenderen en de alertheid in de samenleving te vergroten, worden communicatie-instrumenten ingezet.
Daarnaast worden:
- instanties gericht benaderd die vanuit hun rol potentiële arbeidsuitbuiting in beeld kunnen krijgen;
- signaleringsproducten uitgewerkt waarin problemen in de aanpak van arbeidsuitbuiting worden geanalyseerd;
- diverse methoden om arbeidsuitbuiting te signaleren verbeterd, bijvoorbeeld door middel van financiële analyses en het koppelen van overheidsregistraties.
Het programma werkt samen met organisaties die een rol spelen in het netwerk rondom de aanpak van de problematiek. Die samenwerking heeft als doel om de effectiviteit van interventies te vergroten, maar ook om samen met partners onderzoek te ontwikkelen en uit te voeren.
Samen met internationale partners, via bijvoorbeeld de European Labor Authority (ELA), zoekt de Inspectie naar mogelijkheden om ernstige benadeling en uitbuiting van arbeidsmigranten effectief terug te dringen in bronlanden en ontvangende landen.
Nationaal wordt samengewerkt met de Nationale Politie, het Openbaar Ministerie, UWV en lokale en regionale organisaties en overheden, RIEC’s en NGO’s.
