Doel en opbouw Arbeidstijdenwet

Werken kost energie, zowel mentaal als fysiek. Te lang achter elkaar doorwerken, te weinig pauzeren of te weinig vrije dagen verhoogt het risico op ongevallen. Ook de kans op (beroeps)ziekten neemt dan toe.

Denk bijvoorbeeld aan zorgtaken of studie.

• Er staat in dat de registratie van de gewerkte uren op orde moet zijn. Dat betekent dat de gewerkte uren ergens genoteerd moeten zijn. Zo kan de Nederlandse Arbeidsinspectie controleren.
• Er staat ook in wat de werk- en rusttijden zijn voor bijzondere groepen zoals bijvoorbeeld jeugdigen en zwangere vrouwen.
• Het soort werk dat een kind (persoon onder de 16 jaar) mag doen en hoeveel uur het kind mag werken.
• Uitzonderingen voor enkele beroepen omdat die anders hun werk niet goed kunnen doen.

De werkgever moet een zo goed mogelijk beleid voeren ten aanzien van arbeids- en rusttijden van de werknemer. Dat wil zeggen dat de werkgever onder andere:

• Vastlegt wat de werk- en rusttijdenpatronen zijn. Ook moet hij regelen dat elke werknemer hier kennis van kan nemen (bijvoorbeeld door erover te lezen).
• Zoveel mogelijk rekening houdt met persoonlijke omstandigheden van werknemers.
• Zorgt voor samenhang met het beleid ten aanzien van de arbeidsomstandigheden (zoals in de Arbeidsomstandighedenwet is bedoeld).
• Het beleid zo nodig bijstelt. Bijvoorbeeld omdat met het huidige beleid iets toch nog niet helemaal goed gaat, of omdat er nieuwe inzichten zijn op het gebied van de organisatie van arbeids-en rusttijden.

De Arbeidstijdenwetgeving:

• Geldt voor bijna alle werkgevers en werknemers. Het grootste deel van de ATW geldt niet voor werknemers die meer dan 3x het wettelijk minumumloon verdienen.
• Geldt soms ook voor ZZP’-ers.
• Geldt voor alle leeftijden. Dus voor volwassenen, jeugdigen (16 en 17 jaar) en kinderen (tot en met 15 jaar).
• Gaat ook over kinderarbeid. Dus wat voor soort werk een kind mag doen en hoeveel uur een kind mag werken. Voor jeugdigen en volwassen staan de regels over de soort arbeid en veilig werken in de Arbeidsomstandighedenwet.
• Geldt binnen Nederland. Bijvoorbeeld ook op een schip dat ergens in de wereld onder de Nederlandse vlag vaart.Geldt ook voor mijnbouw en duikarbeid aan de Nederlandse kust binnen de Europese Economische zone.
• Voor sommige beroepen gelden speciale regels. Hierover is meer informatie te vinden in de Arbeidstijdenwet en in het Arbeidstijdenbesluit.

Arbeidstijden en arbeidsomstandigheden zijn niet los van elkaar te zien:

• In de arbeidstijdenwetgeving staan regels over hoeveel uur een werknemer in totaal mag werken.
• In de Arbeidsomstandighedenwet staan vervolgens extra regels over de duur van bepaalde soorten werk. Denk bijvoorbeeld aan beeldschermwerk of werken bij extreme kou of hitte.

De Arbeidstijdenwet schetst het kader, de grote lijnen. Hierin staan onder andere regels over werkduur, werken op zondag, nachtarbeid en oproepdiensten. Ook staan er regels in over rusttijden, bijvoorbeeld pauzes en minimaal aantal uren rust voor en na een dienst. De regels uit de Arbeidstijdenwet gelden voor iedereen vanaf 18 jaar die voor een werkgever werkt, dus ook voor stagiairs, uitzendkrachten en gedetacheerden. Er staan aparte regels in voor kinderen (t/m 15 jaar) en jeugdigen (16 + 17 jaar). Ook staan er regels in voor zwangere en pas-bevallen vrouwen.

Hierin staan extra regels, bijvoorbeeld voor aanwezigheidsdiensten. Ook staan er uitzonderingen in op de Arbeidstijdenwet. Er zijn bijvoorbeeld uitzonderingen en aanvullingen op de werktijden en de rusttijden voor:

• Bepaalde sectoren en voor sommige soorten werknemers of beroepen. Zoals de zorg, de vervoerssector, de mijnbouw en enkele andere sectoren.
• Bepaalde plotselinge of gevaarlijke situaties.

Hierin staan extra regels voor wegvervoer (bijvoorbeeld vrachtwagens, bussen of taxi’s), spoorvervoer, luchtvaart, binnenvaart, zeevaart, zeevisserij en loodsen. De Nederlandse Arbeidsinspectie doet echter niet de controles met betrekking tot de regels in het Arbeidstijdenbesluit vervoer: Die controles worden gedaan door de Inspectie Leefomgeving en Transport.

Beleidsregel boeteoplegging Arbeidstijdenwet en Arbeidstijdenbesluit 2013

Hierin staat wanneer de Nederlandse Arbeidsinspectie handhaaft (dus bij welke soort overtreding in actie komt). Ook staat erin hoe een (eventuele) boete berekend wordt. De hoogte van de boete hangt onder andere af van de ernst van de overtreding en van hoeveel werknemers een bedrijf heeft.

Beleidsregel ontheffing verbod van kinderarbeid

Kinderen tot 13 jaar mogen in Nederland niet werken. Dit is het verbod op kinderarbeid. Soms is een uitzondering mogelijk. Hiervoor is toestemming nodig. In deze beleidsregel staat opgeschreven voor welk soort werk een uitzondering mogelijk is en wat daarvoor nodig is. Zo’n toestemming heet een ontheffing van het verbod op kinderarbeid.

Nadere regeling kinderarbeid

Hierin staat welke bijbanen en artistieke arbeid een kind van 13 t/m 15 jaar mag doen.
Er staat in welke soorten voor kinderen zijn verboden, bijvoorbeeld als er machines zijn waaraan een kind zich kan snijden, of werk waarbij het kind te zwaar moet tillen of duwen. Ook staat er in hoe lang en hoe vaak een kind mag werken.

Regeling aanscherping handhaving en sanctiebeleid Arbeidstijdenwetgeving.

Deze is ingegaan op 1 januari 2013. Doel van deze regeling is onder andere om overtredingen van de Arbeidstijdenwetgeving streng(er) aan te pakken. De boetenormbedragen zijn hoger dan vroeger. En als een bedrijf een overtreding vaker begaat, kan de boete 2 of 3 keer zo hoog worden.