3 verdachten aangehouden op verdenking van mensenhandel
De Opsporingsdienst van de Nederlandse Arbeidsinspectie heeft vanmorgen 3 mensen aangehouden op verdenking van mensenhandel in de vorm van arbeidsuitbuiting. De verdachten worden ook verdacht van mensensmokkel en valsheid in geschrifte. Het gaat om 2 medewerkers van een groot detacheringsbureau uit de provincie Gelderland en de eigenaar van een zorgbemiddelingsbureau. Er is door de Arbeidsinspectie ook beslag gelegd op vastgoed van het detacheringsbureau met een waarde van meer dan 3 miljoen euro. Er zullen nog meerdere aanhoudingen volgen.
Op basis van verschillende meldingen en aangiften startte de Arbeidsinspectie (vanuit strafrecht en bestuursrecht) in 2024 een onderzoek in samenwerking met politie en de KMAR. Het strafrechtelijke onderzoek staat onder leiding van het OM. Het vermoeden betrof het illegaal tewerkstellen van Zuid-Afrikaanse werknemers in onder andere de 24-uurszorg in Nederland.
Ronselen in Zuid-Afrika
De Zuid-Afrikanen werden via een tussenpersoon vanuit Zuid-Afrika naar Nederland gehaald en vervolgens bij particulieren met een zorgbehoefte geplaatst. De werknemers moesten vaak 24 uur per dag, 7 dagen per week beschikbaar zijn. Daardoor maakten ze te lange dagen. Ook verrichtten ze zwaar werk en werden ze ernstig beperkt in hun bewegingsvrijheid.
Kwetsbaar
Doordat ze bij particulieren inwoonden, ontstond een afhankelijkheid voor hun huisvesting van hun werkgever. Omdat ze illegaal aan het werk waren, de taal niet goed spraken en de regels in Nederland niet kenden, was hun positie uiterst kwetsbaar. Alle medewerkers hadden een contract via het detacheringsbureau.
Detacheringsbureau
Tijdens het onderzoek hebben meerdere (ex)medewerkers van het detacheringsbureau aangifte gedaan van arbeidsuitbuiting. De Opsporingsdienst zet het onderzoek nu door, samen met toezichtinspecteurs van de Arbeidsinspectie, om zicht te krijgen op mogelijk andere illegaal tewerkgestelden. Deze samenwerking op bestuurlijk en strafrechtelijk niveau is effectief om het web van mensenhandel en -smokkel bloot te leggen en het wederrechtelijk verkregen voordeel af te pakken.
Boetes overtredingen
Inspecteurs van de Arbeidsinspectie troffen tijdens het onderzoek 30 Zuid-Afrikaanse werknemers aan die niet in Nederland mogen werken. Dat is een overtreding van de Wet arbeid vreemdelingen (Wav) en het detacheringsbureau ontvangt hiervoor een boeterapport.
Onttrekken aan controles
Het detacheringsbureau verleende geen medewerking aan de inspecteurs bij de controle op de naleving van de Wet minimumloon. Het niet kunnen controleren van deze wet is een overtreding waarop een boete opgelegd kan worden van 12.000 euro per werknemer. De Arbeidsinspectie onderzoekt nu verder of de feitelijk leidinggevenden binnen het detacheringsbureau hierop ook hoofdelijk aangesproken kunnen worden.
Verantwoordelijkheid
Niet alleen het detacheringsbureau, maar ook de bedrijven die daar werknemers inhuren zijn verantwoordelijk voor naleving van de Wav. Uit het onderzoek bleek dat 27 van de 30 werknemers die illegaal tewerk waren gesteld werkzaam waren voor 3 zorgbedrijven. De 3 andere werknemers waren actief voor 5 bedrijven in de horeca. Boeterapporten worden nu opgemaakt voor deze inlenende bedrijven.
Mensenhandel en -smokkel
Arbeidsuitbuiting is een vorm van mensenhandel. Daar is sprake van als men met een beïnvloedingsmiddel, zoals misbruik van een kwetsbare positie, arbeid of diensten moet verrichten met de intentie het slachtoffer uit te buiten. Mensenhandel is een misdrijf tegen de persoonlijke vrijheid en maakt inbreuk op de fundamentele mensenrechten. Hierop staat een maximale gevangenisstraf van 12 jaar.
Van mensensmokkel is sprake als personen zonder de juiste papieren naar Nederland worden gehaald of als personen zonder de juiste papieren uit winstbejag worden geholpen om in Nederland te verblijven. Mensensmokkel is een misdrijf tegen de staat. Op mensensmokkel staat een maximale gevangenisstraf van 6 jaar.
Een vermoeden van deze misstanden in de 24-uurszorg kan worden gemeld via de website van de Nederlandse Arbeidsinspectie.
