Marc Kuipers, inspecteur-generaal Sociale Zaken en Werkgelegenheid:
Op het moment dat dit jaarverslag wordt gepubliceerd laat het coronavirus al bijna drie maanden lang ons normale leven uit de rails lopen. Terugblikken naar 2019 in een jaarverslag voelt daarbij wat onwerkelijk aan. Toch is er het afgelopen jaar op het werkterrein van de Inspectie veel gebeurd dat het benoemen waard is. Met veel partijen hebben we samengewerkt aan gezond, veilig en eerlijk werk en bestaanszekerheid voor iedereen. Kernwaarden waarvan het belang nu meer dan ooit wordt onderstreept. Lees hier het hele voorwoord
"Het belang van gezond, veilig en eerlijk werk wordt meer dan ooit onderstreept."
Bekijk de voorbeelden waar inspecteurs vorig jaar zoal tegenaan liepen op het gebied van:
Lees het volledige jaarverslag Inspectie SZW 2019.
Aanpak arbeidsuitbuiting versterkt
Hoe zorg je ervoor dat de bruikbaarheid van meldingen over arbeidsuitbuiting zo groot mogelijk wordt? En hoe kies je vervolgens de beste aanpak voor het onderzoeken van die melding? Twee belangrijke vragen waar in 2019 hard aan is gewerkt door het programma Arbeidsuitbuiting en de directie Opsporing.
Lees meer over de aanpak van arbeidsuitbuiting.
“Over een paar jaar is deze aanpak voor iedereen vanzelfsprekend en stevig verankerd in ons werkproces.”
Gevarieerde aanpak ongevallen verbetert arbeidsveiligheid
Een werknemer in een bandencentrum raakt met zijn vinger bekneld in een machine. Het is voor het eerst in zijn veertig jaar bij het bedrijf dat hem zoiets overkomt. De man raakt een vingertopje kwijt en houdt er blijvend letsel aan over. Een zaak voor de Inspectie SZW.
Lees meer over de aanpak ongevallen verbetert arbeidsveiligheid.
"Door na dit ene ongeval een andere interventie dan een boete op te leggen, kunnen veel meer werknemers in bandencentra veiliger werken.”
Ontwikkelingen arbeidsongevallen en ongevalsonderzoeken
| Ongevalsmeldingen | Gestarte ongevalsonderzoeken | Afgesloten ongevalsonderzoeken | |
|---|---|---|---|
| 2015 | 3651 | 2396 | 2164 |
| 2016 | 3786 | 2535 | 2452 |
| 2017 | 4212 | 2756 | 2337 |
| 2018 | 4368 | 2145 | 2113 |
| 2019 | 4474 | 2229 | 2071 |
Het aantal meldingen over ernstige arbeidsongevallen in Nederland is de afgelopen vijf jaar flink gestegen. In 2019 ontving de Inspectie SZW in totaal 4.474 meldingen van arbeidsongevallen. Dat is vier procent meer dan in 2018 en ruim 22 procent meer dan in 2015, toen 3.651 meldingen van ernstige ongevallen binnenkwamen. Deze toename kan voor een belangrijk deel verklaard worden door de aanhoudende hoogconjunctuur en groeiende werkgelegenheid. Ga voor een uitgebreid overzicht naar de monitor arbeidsongevallen en klachten arbeidsomstandigheden.
Risicovolle sectoren en dodelijke ongevallen
| Hoofdsector | Aantal slachtoffers per 100 duizend banen van werknemers |
|---|---|
| Bouw | 116 |
| Afvalbeheer | 105 |
| Landbouw, bosbouw en visserij | 78 |
| Industrie | 76 |
| Vervoer en opslag | 54 |
| Energievoorziening | 26 |
| Onbekend | 24 |
| Gemiddeld | 24 |
| Handel | 21 |
| Cultuur, sport en recreatie | 16 |
| Specialistische zakelijke diensten | 14 |
| Openbaar bestuur en overheidsdiensten | 13 |
| Delfstoffenwinning | 12 |
| Verhuur en overige zakelijke diensten | 11 |
| Overige dienstverlening | 10 |
| Horeca | 9 |
| Verhuur en handel van onroerend goed | 9 |
| Gezondheids- en welzijnszorg | 5 |
| Onderwijs | 3 |
| Financiele dienstverlening | 1 |
| Informatie en communicatie | 0 |
Afgezet naar het aantal banen binnen de sector, is bouwnijverheid in 2019 de sector waarin relatief de meeste slachtoffers van ernstige arbeidsongevallen vielen. Gemiddeld 116 per 100.000 banen van werknemers, gevolgd door de sectoren afvalbeheer (inclusief waterleidingbedrijven), landbouw/ bosbouw/visserij, industrie en vervoer/opslag. Hierin is geen verschuiving opgetreden ten opzichte van voorgaande jaren: deze sectoren staan al jaren steevast in de top vijf.
Klachten en signalen
| Aantal klachten en signalen dat de Inspectie heeft ontvangen in 2016-2019 | |
|---|---|
| 2016 | 8504 |
| 2017 | 7119 |
| 2018 | 7638 |
| 2019 | 7481 |
In 2019 heeft de Inspectie SZW 7.481 klachten en signalen ontvangen. Dit is minder dan in 2016 en 2018, maar meer dan in 2017. In 2019 is de Inspectie naar ongeveer een derde (31%) van de klachten en signalen op haar domein een onderzoek gestart. In 2018 was dat eveneens een derde. In de andere gevallen was de klacht of signaal niet onderzoek waardig. Bijvoorbeeld omdat de melding onvoldoende informatie bevatte, er geen sprake was van een vermoedelijke overtreding, of omdat er onjuiste informatie is gemeld.
In 2019 ontvangen klachten en signalen verdeeld naar wet
| Aantal | |
|---|---|
| ARBO (2453) | 38% |
| WML (1768) | 28% |
| WAV (1406) | 22% |
| ATW (389) | 6% |
| WAW (108) | 2% |
| Combinatie wetten | 4% |
De meeste klachten en signalen in 2019 hadden betrekking op de Arbowet (38%), de WML (28%) en de Wet arbeid vreemdelingen (22%).
Groei Inspectie SZW
In 2018 is op grond van het Inspectie Control Framework (ICF) in het regeerakkoord ‘Vertrouwen in de toekomst’ vastgesteld dat er 50 miljoen euro aan extra middelen wordt vrijgemaakt om de handhavingsketen van de Inspectie SZW te versterken. Eind 2018 is dat bedrag aangevuld met een extra 0,5 miljoen euro voor de aanpak van arbeidsdiscriminatie bij werving en selectie. Een groot deel van die extra middelen wordt ingezet op de personele uitbreiding van de Inspectie. In 2018 is gestart met het werven. In 2019 zijn in totaal 172 nieuwe medewerkers geworven. Een klein deel van de in 2019 aangetrokken medewerkers stroomt in 2020 in. Tot 2022 worden nog zo’n circa 250 medewerkers geworven, waarvan het grootste deel inspecteurs en rechercheurs.
Lees het volledige jaarverslag Inspectie SZW 2019.