Voorwoord Jaarplan 2022

Geen dag te vroeg. 1992, toen de Europese markt met vrij verkeer van goederen, diensten en personen tot stand kwam, zou ook een logisch startmoment kunnen zijn geweest. Of 2004, toen veel Oost-Europese landen toetraden. Uiteindelijk vormde het EU-platform tegen zwart werken dat in 2015 werd opgezet de basis voor het instellingsbesluit van de European Labour Authority.

De economische voordelen van de Europese markt zijn evident, het ‘catching-up process’ van eerdere ‘achterblijvers’ is adembenemend. In economische zin is de arbeidsmarkt steeds meer Europees. De mobiliteit toont dat. Dat biedt kansen. En het grijpt in op wat in ons land te maken heeft met arbeid, arbeidsregels, arbeidsomstandigheden en sociale zekerheid. Want veel instituties zijn nationaal geregeld. Juridisch is het vaak nog lang niet één Europese arbeidsmarkt.

Dat economische en juridische integratieproces zal de komende decennia van invloed zijn op ons land. Het belang van afstemming van het toezicht - dus van de ELA - neemt naar verwachting alleen maar toe. De nieuwe naam is daarmee toekomstgericht en -bestending. Daarbij geldt dat de institutionele inrichting van het toezicht in Nederland robuust en relatief overzichtelijk is. De Nederlandse Arbeidsinspectie combineert het toezicht op eerlijk werk, veilig en gezond werken en bestaanszekerheid. In veel landen worden deze taken (nog) niet door één organisatie gedaan of zijn (deels) op deelstaat of regionaal niveau bij meerdere toezichthouders belegd.

Naast de grensoverschrijdende samenwerking zijn er in 2022 drie grote transities belangrijk. Ook daarin zit continuïteit met de lijn van mijn voorganger, Marc Kuipers. Het gaat om de uitbreiding van capaciteit, programmatisch werken en het inzichtelijk maken van effect. In 2022 komt de laatste tranche budget voor uitbreiding beschikbaar. Na werving, selectie, opleiding en begeleiding is de volledige capaciteit door uitbreiding (50,5 miljoen) eind 2023 operationeel inzetbaar.

Onze eigen organisatie is in beweging. Na een ontwikkelproces van enkele jaren en groen licht van de Ondernemingsraad, organiseren we ons in 2022 anders. Ten eerste om de meldingen en verzoeken van burgers en bedrijven zo effectief en snel mogelijk te registreren, beoordelen en op te volgen in een procesgerichte lijnorganisatie. Die versterkt de regionale binding met partners zoals politie en gemeenten. Ten tweede om programma’s maximaal te richten op de belangrijkste arbeidsrisico’s. Zoals blootstelling aan gevaarlijke stoffen, asbestsanering, fysieke belasting, psychosociale arbeidsbelasting, arbeidsdiscriminatie, onderbetaling, illegale tewerkstelling en uitbuiting. Maar ook op de blijvende invloed van thuiswerken en de coronapandemie. We betrekken daarbij de lessen uit de Parlementaire onderzoekscommissie Kinderopvangtoeslag. Vakman- en vakvrouwschap staan centraal, we werken transparant en leggen uit welke dilemma’s we tegenkomen en welke afwegingen we maken.

Onze signaalfunctie is belangrijk om het effect van ons handelen inzichtelijk te maken. Die versterken we. Nog actiever aan de samenleving vertellen wat onze inspecteurs, rechercheurs en onderzoekers tegenkomen. De recente rapportage over verdienmodellen en arbeidsuitbuiting is hiervan een voorbeeld. Met het maken van een Monitor Leren van ongevallen verzamelen we informatie over ongevallen en kenmerken van bedrijven waar deze voorkomen, zodat ervan geleerd kan worden. Ook op stapel staan de Staat van Gezond werken en de Stelselmonitor Werk en inkomen.

2022 is het laatste jaar van de meerjarenprogrammering 2019-2022. Het komende halfjaar werken we aan een nieuwe risico- en omgevingsanalyse en een nieuw Meerjarenplan 2023-2026. Dat zal de concrete uitwerking voor de middellange termijn bevatten van onze missie die ongewijzigd blijft: eerlijk, gezond en veilig werk en bestaanszekerheid voor iedereen."

Rits de Boer

Inspecteur-generaal Nederlandse Arbeidsinspectie

Ga naar homepage online pagina Jaarplan 2022.